نحوه اجرای احکام سالب حیات

نه تنها اکثریت قریب به اتفاق مردم، بلکه تعداد قابل ملاحظه ای از حقوق خوانان و دانشجویان این رشته نیز از مفاد آیین نامه ی نحوه ی اجرای احکام قصاص، رجم، قتل، صلب، اعدام و شلاق موضوع ماده ی ۲۹۳ قانون آیین دادرسی کیفری بی اطلاع اند. آیین نامه ای که اگر به دقّت ملاحظه شود با ایراداتی همراه است.

در ماده ی ۲۹۳ قانون آیین دادرسی کیفری آمده است قبل اجرای حکم اعدام یا قصاص نفس یا رجم یا صلب، مراسم مذهبی توسط اشخاصی که صلاحیت دارند نسبت به محکوم علیه انجام می گیرد و … . در تبصره ی این ماده آمده است آیین نامه اجرایی این ماده توسط وزیر دادگستری تهیه و به تصویب رییس قوه ی قضاییه خواهد رسید.

از اینرو آیین نامه ای در ۳۵ ماده تهیه و تصویب گشت که به برخی مواد آن اشاره می شود: فصل اوّل این آیین نامه در خصوص نحوه ی اجرای احکامی است که منجر به سلب حیات انسان می شود مانند اعدام، قصاص نفس، رجم و صلب. در بخشی از ماده ی ۸ آیین نامه ی مذکور آمده است: قبل از اجرای حکم، قاضیِ مجری حکم به محکوم اطّلاع می دهد چنانچه تقاضای ملاقات با اشخاصی را دارد اظهار نماید. در صورت تقاضای ملاقات، اشخاص مورد نظر محکوم علیه ” به شرطی که قبول تقاضای ملاقات موجب تأخیر اجرای حکم نشود” به محل دعوت می شوند. حال سئوالی که مطرح می شود این است که در اجرای احکام سالب حیات این اندازه شتاب چه معنایی دارد؟ حتّی افرادی که محکوم به مرگ هستند نیز از حقوقی برخوردارند که یکی از ابتدایی ترین آنها، حقّ وداع با عزیزانی خواهد بود که خودِ محکوم به مرگ مایل به دیدارشان است. حتّی اگر این وداع موجب تأخیر اجرای حکم شود، شرعاً و عرفاً مقامات قضایی موظّف به ایجاد زمینه ی لازم برای این دیدار می باشند.